Phishing en geldezels

1. Geldezels

1.1 Jongeren als geldezels

Het gebrek aan bewustzijn bij jongeren voor het belang van online veiligheid, maakt hen vatbaarder om geldezel te worden.  Uit het onderzoek blijkt dat maar liefst 16% van de ondervraagde jongeren hun bankkaart of bankgegevens zouden doorgeven aan iemand die ze niet kennen in ruil voor geld. Dat percentage ligt 7% hoger dan vorig jaar. Daarnaast blijkt dat maar liefst 10% van de ondervraagde jongeren al eens werd benaderd om geldezel te worden. In 2021 was dit nog 6%. Dit is dus geen ver-van-mijn-bed-show meer: de criminelen ronselen jongeren aan de schoolpoort, in het uitgaansleven of de stationsbuurt maar ook online.

1.2 Geldezels zijn wel degelijk strafbaar

Het probleem is dat heel weinig jongeren weten wat een geldezel exact is. Bijna 8 op 10 heeft geen idee. Amper 22% wist wat een geldezel is, en zelfs dan zijn ze zich weinig bewust van de gevaren die hiermee gepaard gaan.  

Opmerkelijk is ook dat 14% van de ondervraagde jongeren denkt dat geldezel worden, geen strafbaar feit is. Door een bankkaart en codes uit te lenen, werken geldezels mee aan het witwassen van geld, en dat is strafbaar. "De ronselaars vertellen wat je moet doen en welke bedragen anderen al hebben verdiend op dezelfde manier. Het is zogezegd allemaal volkomen veilig, maar makkelijk geld verdienen is nooit zonder risico en meestal ronduit gevaarlijk, ook al lijkt dat op het eerste zicht niet zo", vertelt Stijn De Ridder van Politie Antwerpen.

ARTO* WERD SLACHTOFFER VAN INTERNETFRAUDE. 

Hij gaf zijn persoonlijke gegevens door via een online advertentie en werd vervolgens, voor hij het zelf doorhad, een geldezel. Niet alleen zijn leven, maar ook dat van de mensen om hen heen zijn tot op de dag van vandaag niet meer hetzelfde. Zijn ene misstap leidde tot torenhoge schulden, rechtszaken, doodsbedreigingen en zelfs meerdere ontvoeringen. Zijn hele verhaal lees je hieronder.

“EASY MONEY? DAT WIL IEDEREEN WEL”

En daar dacht Arto exact hetzelfde over. Het begon allemaal met één DM op Snapchat. Er werd Arto een mooi geldbedrag beloofd als hij zijn bankgegevens zou delen. Zo kon de persoon aan de andere kant, zogezegd zonder bankkaart, enkele aankopen kon doen. Easy, toch?

Arto staarde zich blind op het beloofde geld en ging mee in het verhaal. Hij deelde zijn persoonlijke gegevens en alles leek goed te gaan. Tot het niet meer goed ging…

“PLOTS STOND ER 9000 EURO OP ARTO’S REKENING.” 

Vertelt Christel, zijn moeder. “Dat was veel meer dan er initieel beloofd was en een bedrag dat Arto nog nooit in één keer op zijn rekening had gezet. Dit deed de alarmbellen bij de bank afgaan waardoor zijn rekening geblokkeerd werd.

In de weken en maanden nadien werd de brievenbus van Christel overstelpt met simkaarten en bankkaarten, allemaal op naam van Arto. Hoe kon dit vroeg zijn moeder zich af?
Er kwamen zelfs facturen binnen op haar naam, maar wanneer ze de afzenders contacteerde, konden deze geen gegevens van deze zendingen terugvinden.

“OP EEN DAG KWAMEN ER 2 JONGEREN AANBELLEN OP ZOEK NAAR ARTO. ZE KWAMEN ZOGEZEGD LANGS OM EEN PAKKETJE OP TE HALEN, MAAR WANNEER IK HEN ZEI DAT ARTO NIET THUIS WAS, WERDEN ZE ONGEDULDIG. TOEN IK TERUG BINNEN STOND, ZAG IK HEN IN MIJN BRIEVENBUS ZOEKEN NAAR HET PAKKETJE.”

Het bleef ook niet enkel bij verdachte pakketjes en zendingen. Arto werd tot twee keer toe ontvoerd, waarbij hij en een vriend onder schot werden gehouden terwijl ze bank – en simkaarten op hun naam moesten aanvragen.

Na lange tijd van onzekerheid, angst en vragen vond er in mei 2022 een huiszoeking plaats bij Christel en Arto. Een overweldigende gebeurtenis waarbij alles overhoop werd gehaald en zaken in beslag werden genomen. Arto werd in de boeien geslagen en meegenomen naar het politiekantoor voor verhoor.

Het onderzoek rond heel de zaak loopt nog steeds en van tijd tot tijd komen er nieuwe dingen aan het licht. “We kwamen bijvoorbeeld te weten dat Arto’s naam gebruikt wordt in enkele phishing cases aan de kust waarbij mensen veel geld zijn kwijt geraakt. Er zijn nog heel veel vragen en mijn zoon en ik gaan nog lang de gevolgen dragen van deze hele kwestie.” concludeert Christel.

Arto’s verhaal is het beste voorbeeld van hoe ingaan op één berichtje een heel leven kan verwoesten. En niet alleen het leven van Arto zelf, ook zijn moeder is slachtoffer. Want ondanks dat Arto meerderjarig is, draait zij nog steeds op voor alle kosten die het onderzoek met zich meebrengt. Ook haar leven staat dus volledig op z’n kop. De moraal van dit verhaal?

EASY MONEY BESTAAT NIET.

Als iets te mooi is om waar te zijn, is het dat meestal ook.

2. Phishing

2.1 Wat is phishing?

Phishing is een vorm van oplichting waarbij fraudeurs je een bericht sturen met een link naar een valse website. Vul je daar je persoonlijke bankcodes in, dan geef je de fraudeurs vrije toegang tot je bankrekening. 

Laat je niet misleiden. Je bank vraagt je nooit naar je persoonlijke bankcodes via een link. Krijg je wel zo’n bericht, dan is dit fake!

2.2 Vier basisregels om phishing te voorkomen

2.3 Phishing in cijfers

• 34% van de bevolking ontving recent een phishingbericht.

• In 2020 hebben er zich in ons land ongeveer 67.000 frauduleuze transacties door phishing voorgedaan.

• Elk jaar laten zich meer mensen vangen… In 2020 hebben we een enorme opmars gezien van alle vormen van online fraude, en dus ook van phishing.

• Fraudeurs konden in 2020 ongeveer 34 miljoen euro buitmaken.

• Internetgebruikers hebben in 2020 exact 3.225.234 berichten doorgestuurd naar het e-mailadres verdacht@safeonweb.be. Dagelijks waren er dat meer dan 8.800, of bijna het dubbele dan een jaar eerder (1,7 miljoen meldingen). 

2.4 Help, ik ben gefisht!

• Heb je je wachtwoord gedeeld? Verander dit dan zo snel mogelijk in een sterk wachtwoord.

• Heb je een betaling gedaan of bankgegevens doorgegeven? Contacteer onmiddellijk je bank én Card Stop.

• Waarschuw mensen in je omgeving. Schaam je niet over wat er gebeurd is: je bent écht niet de enige.

• Meld het bericht. Via verdacht@safeonweb.be kan je frauduleuze berichten anoniem rapporteren.